opracowała dr n. med. Grażyna Łapińska
CO TO JEST BADANIE PET/ CT I JAK SIĘ DO NIEGO PRZYGOTOWAĆ
PET/CT (pozytonowa tomografia emisyjna połączona z tomografią komputerową) pozwala na wykonanie szybko i dokładnie badania całego ciała pacjenta. Jest to jedna z najnowszych metod diagnostycznych. Medyczne badania diagnostyczne przy użyciu metody PET/CT znalazły szerokie zastosowane przede wszystkim w onkologii oraz chorobach układu nerwowego i sercowo-naczyniowego. Skojarzenie metod PET (obrazującego aktywność procesów życiowych) i CT (obrazy anatomiczne) umożliwia wykrywanie patologii na poziomie drobnych zmian co ma szczególne znaczenie dla identyfikacji zmian nowotworowych.
WSKAZÓWKI DLA PACJENTA KIEROWANEGO NA BADANIE PET/CT
- Pacjent w dniu badania zgłasza się do Rejestracji Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej na ustaloną godzinę, z poprawnie wypełnionym skierowaniem na badanie (o ile nie było wcześniej dostarczone) i aktualną dokumentacją medyczną
- Na 5 godzin przed zgłoszeniem się na badanie pacjent pozostaje na czczo, dozwolone jest picie tylko niegazowanej wody mineralnej;
- W dniu poprzedzającym badanie nie wolno palić papierosów, pić napojów słodzonych, gazowanych i zawierających kofeinę (np. kawy, coli, herbaty itp.). Wskazane jest picie wody mineralnej;
- W dniu poprzedzającym badanie należy unikać znacznego wysiłku fizycznego.
- W dniu badania pacjent powinien zażyć leki, które przyjmuje na stałe (lub mieć je przy sobie)
- Na badanie należy zarezerwować około 3 do 5 godzin, z uwagi na dostawy izotopu z zewnątrz i inne okoliczności – sama procedura badania trwa 1,5 do 2h
- U pacjentek w wieku rozrodczym istnieje możliwość wykonania testu ciążowego
- W trakcie badania pacjent nie może mieć przy sobie metalowych przedmiotów (biżuterii, protez wyjmowanych, usztywnianych biustonoszy, klamry pasków, spinek, zapinek, monet);
- Przez 6 godzin po badaniu należy unikać kontaktu z dziećmi i kobietami w ciąży;
Wynik badania zostanie przekazany lekarzowi kierującemu na badanie w terminie 7 dni roboczych.
CO TO JEST SCYNTYGRAFIA NARZĄDOWA I JAK SIĘ DO NIEJ PRZYGOTOWAĆ
Scyntygrafia jest nieinwazyjną metodą diagnostyczną polegająca na podaniu różnych preparatów (w zależności od badanego narządu) zawierających promieniotwórczy izotop. Radiofarmacutyk ten gromadzi się w badanym narządzie i dzięki temu, że emituje promieniowanie gamma możliwa jest rejestracja jego rozmieszczenia w organizmie za pomocą gamma kamery.
CO TO JEST SCYNTYGRAFIA UKŁADU KOSTNEGO I JAK SIĘ DO NIEJ PRZYGOTOWAĆ
Badanie scyntygraficzne układu kostnego uwidacznia procesy chorobowe związane ze zwiększonym metabolizmem tkanki kostnej (guzy, przerzuty nowotworowe, zapalenia, zmiany zwyrodnieniowe, złamania). Badanie polega na podaniu dożylnie preparatu zawierającego izotop promieniotwórczy, który emituje promieniowanie gamma i wiążąc się z kośćmi (zwłaszcza w ogniskach patologicznych) umożliwia ocenę zmian w układzie kostnym.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO DIAGNOSTYKI IZOTOPOWEJ
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent powinien:
- Być po lekkim posiłku i po zażyciu leków przyjmowanych codziennie;
- Przynieść ze sobą 1-1,5 litra niegazowanego płynu (np. woda mineralna);
Po podaniu radiofarmaceutyku należy w czasie 30-60 minut wypić przyniesione ze sobą płyny i jak najczęściej oddawać mocz (pozwoli to na wydalenie z organizmu części izotopu niezwiązanego w układzie kostnym). Na badanie pacjent powinien zarezerwować ok.3h.
ZALECENIA PO PODANIU PREPARATU RADIOFARMACEUTYCZNEGO
W ciągu pierwszej doby po podaniu należy:
- Ograniczyć kontakt z małymi dziećmi i kobietami w ciąży;
- Pić dużo płynów w celu szybkiego wydalenia izotopu z organizmu;
- Przestrzegać zasad higieny osobistej i otoczenia, zwłaszcza korzystając z toalety.
W dniu badania o wyznaczonej godzinie, należy zgłosić się ze skierowaniem do rejestracji Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO INNYCH BADAŃ SCYNTYGRAFICZNYCH
Przygotowanie pacjenta zależy od rodzaju badania:
Scyntygrafia przewodu pokarmowego – pacjent powinien być na czczo i po wypróżnieniu w dniu poprzedzającym badanie. Izotop podawany jest dożylnie lub doustnie w postaci znakowanego pokarmu lub płynu;
Limfoscyntygrafia i badanie węzła wartowniczego – pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania. Izotop podawany jest podskórnie w okolicę zmiany nowotworowej. W przypadku limfoscyntygrafii kończyn izotop podawany jest w okolicę międzypalcową badanych kończyn;
Scyntygrafia serca (wentrykulografia, perfuzja mięśnia serca – badanie dwudniowe, ambulatoryjne) – pacjent powinien być na czczo, o tym które leki należy odstawić decyduje lekarz. Izotop podawany jest dożylnie;
Scyntygrafia receptorowa (Tektrotyd) – pacjent powinien być na czczo i po wypróżnieniu w dniu poprzedzającym badanie. Izotop podawany jest dożylnie;
Scyntygrafia nerek – pacjent powinien być po śniadaniu oraz przynieść ze sobą 0,5 litra niegazowanego płynu. Izotop podawany jest dożylnie.
ZALECENIA PO PODANIU PREPARATU RADIOFARMACEUTYCZNEGO
Podawany radiofarmaceutyk nie powoduje żadnych reakcji uczuleniowych.
w ciągu pierwszej doby po podaniu należy:
- Ograniczyć kontakt z małymi dziećmi i kobietami w ciąży;
- Pić dużo płynów w celu szybkiego wydalenia izotopu z organizmu;
- Przestrzegać zasad higieny osobistej i otoczenia, zwłaszcza korzystając z toalety.
W dniu badania o wyznaczonej godzinie, należy zgłosić się ze skierowaniem do rejestracji Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.
CO TO JEST SCYNTYGRAFIA DIAGNOSTCZNA CAŁEGO CIAŁA Z JODEM PROMIENIOTWÓRCZYM JAK SIĘ DO NIEJ PRZYGOTOWAĆ
Badanie scyntygraficzne jodem promieniotwórczym dla osób z rozpoznaniem raka tarczycy wykonuje się w celu uwidocznienia tkanki tarczycy pozostałej w obrębie szyi, określenia ilości gromadzonego w niej jodu oraz uwidocznienia ewentualnych zmian jodochwytnych w obrębie całego ciała.
Badanie polega na podaniu pacjentowi doustnie kapsułki z izotopem promieniotwórczym jodu I-131.
Radiofarmaceutyk ten emituje promieniowanie beta oraz gamma, które umożliwia ocenę tarczycy i całego ciała w badaniu wykonywanym za pomocą gamma kamery.
Badanie scyntygraficzne szyi wykonuje się po 24 godzinach, a całego ciała po 48 godzinach od podania izotopu. Za każdym razem trwa ono około 15-20 minut. Po sprawdzeniu badania od strony technicznej pacjent może opuścić Klinikę Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO DIAGNOSTYKI IZOTOPOWEJ
Przed badaniem należy odstawić leki blokujące wychwyt jodu zgodnie z zaleceniami wydanymi przez lekarza kierującego na badanie. Przez miesiąc przed badaniem pacjent powinien stosować dietę niskojodową (ograniczenie spożycia soli jodowej, nie stosować w diecie ryb i soli morskiej i innych preparatów zawierających jod – w tym kontrastów do badań radiologicznych oraz preparaty witaminy A i E). W dniu podania izotopu pacjent powinien być na czczo. Osoby przyjmujące leki codziennie rano powinny je zażyć popijając niewielką ilością niegazowanej wody. Pierwszy posiłek można spożyć dopiero w godzinę po podaniu preparatu jodowego.
Pacjenci z cukrzycą powinni na dwie godziny przed zgłoszeniem się na podanie izotopu przyjąć leki i spożyć lekkie śniadanie.
Badania nie wykonuje się u kobiet w ciąży. U kobiet w wieku rozrodczym przed badaniem wykonywany jest test ciążowy. Badania nie wykonuje się u kobiet karmiących piersią.
ZALECENIA PO PODANIU DIAGNOSTYCZNEJ DAWKI JODU PROMIENIOTWÓRCZEGO
W ciągu 48 godzin po badaniu należy:
- Ograniczyć kontakt z małymi dziećmi i kobietami w ciąży;
- Pić dużo płynów w celu szybkiego wydalenia izotopu z organizmu;
- Przestrzegać zasad higieny osobistej i otoczenia, zwłaszcza korzystając z toalety.
W dniu badania o wyznaczonej godzinie, należy zgłosić się ze skierowaniem do rejestracji Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.
CO TO JEST SCYNTYGRAFIA TARCZYCY Z WYCHWYTEM JODU I JAK SIĘ DO NIEJ PRZYGOTOWAĆ
Badanie scyntygraficzne po podaniu jodu promieniotwórczego pozwala uwidocznić tarczycę, co umożliwia określenie przyczyny zaburzeń oraz wybór właściwego leczenia i ocenę jego skuteczności.
Badanie jest nieinwazyjne i polega na podaniu pacjentowi doustnie kapsułki z izotopem promieniotwórczym jodu I-131.
Radiofarmaceutyk ten emituje promieniowanie beta oraz gamma, które umożliwia ocenę tarczycy i całego ciała w badaniu wykonywanym za pomocą gamma kamery.
Badania wykonuje się za pomocą gamma kamery po 24 godzinach od podania izotopu. Trwa ono około 15-20 minut. Po sprawdzeniu badania od strony technicznej pacjent może opuścić Klinikę Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO DIAGNOSTYKI IZOTOPOWEJ
Przed badaniem pacjent powinien odstawić leki blokujące wychwyt jodu zgodnie z zaleceniami wydanymi przez lekarza kierującego na badanie. W dniu podania izotopu należy być na czczo, ale po porannym zażyciu leków przyjmowanych codziennie. Pierwszy posiłek można spożyć dopiero w godzinę po podaniu preparatu jodowego.
Pacjenci z cukrzycą powinni na dwie godziny przed zgłoszeniem się na podanie izotopu przyjąć leki i spożyć lekkie śniadanie.
Badania nie wykonuje się u kobiet w ciąży. U kobiet w wieku rozrodczym przed badaniem wykonywany jest test ciążowy. Badania nie wykonuje się u kobiet karmiących piersią.
ZALECENIA PO PODANIU DIAGNOSTYCZNEJ DAWKI JODU PROMIENIOTWÓRCZEGO
W ciągu 48 godzin po badaniu należy:
- Ograniczyć kontakt z małymi dziećmi i kobietami w ciąży;
- Pić dużo płynów w celu szybkiego wydalenia izotopu z organizmu;
- Przestrzegać zasad higieny osobistej i otoczenia, zwłaszcza korzystając z toalety.
W dniu badania o wyznaczonej godzinie, należy zgłosić się ze skierowaniem do rejestracji Kliniki Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej.